Theo
đánh giá, Ubuntu 12.10 hơn Windows 8 ở nhiều điểm như giao diện người
dùng Unity, khả năng tuỳ biến, yêu cầu phần cứng, bảo mật… Sau khi hệ
điều hành mã nguồn mở Ubuntu 12.10 “Quantal Quetzal” chính thức được
công bố, trang chủ của Ubuntu xuất hiện khẩu hiệu đầy thách thức: “Avoid
the pain of Windows 8”.
Khẩu hiệu này đã thu hút sự chú ý của rất nhiều người. Sau đó, Ubuntu đã hạ khẩu hiệu này xuống, và thay bằng khẩu hiệu mới: “Your wish is our command” (mong
ước của bạn là mệnh lệnh với chúng tôi). Giờ đây, sau khi hai hệ hệ
điều hành đã chính thức được công bố với công chúng, và sau khi đã xem
xét kỹ hai hệ điều hành Ubuntu 12.10 và Windows 8, trang PC World cho
rằng khẩu hiệu thách thức đầu tiên không có gì quá đáng!
Ubuntu tích hợp nhiều phần mềm khác nhau, như Firefox, Thunderbird, và bộ sản phẩm đầy đủ tính năng LibreOffice.
Ubuntu là phần mềm nguồn mở nổi tiếng đã
có 8 năm trưởng thành và hơn 20 triệu người dùng. Khoảng 5% hệ điều
hành máy tính để bàn hiện cài phần mềm Linux, và theo khảo sát ít nhất
50% số đó là Ubuntu.
Giao diện người dùng Unity và Modern
Cả Microsoft và Canonical đều nhận được
nhiều nhận xét về giao diện người dùng mặc định của hệ điều hành. Với
Windows 8 đó là Modern UI, trước gọi là Metro, còn Ubuntu 12.10 là
Unity. Cả hai đều được thiết kế với nhiều tính năng dành cho màn hình
cảm ứng và khá giống với thế giới di động. Xoá bỏ nút Start và đại tu
cách người dùng tương tác với hệ điều hành, giao diện Modern của Windows
8 đã khiến nhiều người dùng bất ngờ và bối rối.
Trong khi đó, Unity đã là giao diện mặc định của phiên bản Ubuntu 11.04 “Natty Narwhal” từ
tháng 4/2011. Unity đã trải qua nhiều lần chỉnh sửa, trưởng thành,
nhưng hơn 1 năm qua, Canonical cũng đã thay đổi giao diện này khá nhiều.
Mặc dù vẫn có những phê bình, song hầu hết mọi người đều thừa nhận
Unity đã trưởng thành và cải tiến. Một số nhà quan sát còn cho rằng
Unity quen thuộc với nhiều người dùng Windows lâu năm còn hơn cả Modern
của Windows 8.
Khả năng tuỳ biến
Từ lâu, Linux đã nổi tiếng vì khả năng
tuỳ biến, nhưng phiên bản Ubuntu 12.10 khiến tính năng tuỳ biến trở nên
nổi bật hơn bao giờ hết. Đây là điểm khiến Windows 8 và Ubuntu khác nhau
đáng kể. Windows 8 cho phép người dùng tuỳ biến một số khía cạnh môi
trường, như kích cỡ của các biểu tượng Live Tile, di chuyển các ô thường
sử dụng sang bên trái màn hình, hoặc nhóm các ô vào.
Tuy nhiên, hầu hết các thay đổi mà người
dùng làm được trong Windows 8 mang tính thẩm mỹ nhiều hơn, và không có
cách để thiết lập Windows 8 trên desktop theo cách truyền thống. Một số
ứng dụng của bên thứ ba như Pokki có thể khôi phục tính năng này, nếu
không bạn sẽ phải dùng Modern UI. Windows 8 cũng có giao diện khá cứng
nhắc, hay nói cách khác là bạn không thể thay đổi được gì nhiều.
Ngược lại, Unity của Ubuntu là UI lỏng
lẻo hơn. Đầu tiên, bạn có thể dễ dàng thay đổi UI này bằng một trong
những UI miễn phí, bao gồm KDE, Xfce, LXDE, GNOME 3 Shell, Cinnamon, và
MATE. Ngoài ra, Unity có các công cụ tuỳ biến của bên thứ ba, bao gồm
Ubuntu Tweak, và một số các giao diện Linux khác có nhiều theme để thay
đổi hình ảnh nền. Một điều đáng nhắc đến nữa là Ubuntu hỗ trợ không gian
làm việc đa người dùng, rất cần thiết để bạn chạy 4 desktop khác nhau.
Windows 8 Pro thì không.
Ứng dụng
Trong khi Windows 8 Pro cài sẵn trình
duyệt Microsoft Internet Explorer 10, Ubuntu có nhiều gói phần mềm nguồn
mở khác như Firefox, Thunderbird, LibreOffice… Ngoài các chương trình
gói sẵn này, cả Ubuntu và Windows 8 đều có các kho ứng dụng để gips
người dùng tìm ra những phần mềm bổ sung mà họ cần. Ra đời từ năm 2009,
Ubuntu Software Center hiện đã có hơn 40.000 ứng dụng, từ các game đến
các công cụ hiệu suất đến các ứng dụng giáo dục. Ngoài ra, khi dùng ứng
dụng Wine hoặc CodeWeaver's CrossOver, bạn có thể chạy các chương trình
Windows thay cho Linux.
Cũng như Windows Store, Ubuntu Software Center cung cấp hàng ngàn ứng dụng, hầu hết miễn phí
Windows Store vừa ra khi có Windows 8,
và hiện tại mới có 20.000 ứng dụng. Tuy nhiên, ngoài con số, sự khác
nhau lớn giữa hai kho ứng dụng còn nằm ở tính bảo mật. Ubuntu cung cấp
hệ thống bảo mật GNU Privacy Guard (GnuPG), trong đó mỗi một ứng dụng
lại có một nhận diện vòng chìa khoá (keyring) riêng để xác nhận tính xác
thực của nó, và rằng ứng dụng đó chỉ đến từ hệ thống đảm bảo của
Ubuntu. Biện pháp bảo vệ này rất hiệu quả, nhằm khẳng định không một ứng
dụng mờ ám nào có thể vào kho ứng dụng Ubuntu - hay vào máy tính người
dùng.
Microsoft Windows vốn thiếu tính năng
bảo vệ keyring. Mặc dù Microsoft hỗ trợ hệ điều hành của hãng bằng
Windows Updates hàng tháng, nhưng lại không hỗ trợ bên thứ ba cho những
cập nhật đã có. Vì thế, người dùng vẫn phải vào mạng Internet khi tìm
kiếm các cập nhật do bên thứ ba hỗ trợ tại những website riêng. Windows
Store cũng đã phát triển giải pháp gỡ khó này song thành công hay không
còn phải chờ thời gian.
Phần cứng tương thích
Để chạy Windows 8 trên PC, bạn phải có
vi xử lý 1HGz hoặc hơn, hỗ trợ PAE, NX, và SSE2. Bạn cũng cần đến RAM ít
nhất là 1GB cho phiên bản 32-bit hoặc 2GB cho bản 64-bit, ổ cứng còn
16GB (32-bit) hoặc 20GB (64-bit). Với xử lý đồ hoạ, bạn cần thiết bị đồ
hoạ tương thích Microsoft DirectX 9 với ổ WDDM.
Dịch vụ SkyDrive của Microsoft cho phép người dùng tải và đồng bộ các file lên đám mây, sau đó truy cập chúng từ bất kỳ trình duyệt hay thiết bị nội bộ nào
Tất nhiên, đó là những thông số ít nhất
của phần cứng. Nếu muốn tận dụng các tính năng cảm ứng của Windows 8,
bạn sẽ phải có một thiết bị đa chạm. Trong khi đó, yêu cầu của Ubuntu
khiêm tốn hơn: RAM 512MB, ổ cứng còn 5GB. Có các phiên bản Lubuntu and
Xubuntu cho những máy có phần cứng thấp hơn. Tóm lại, nếu phần cứng là
một yếu tố khó khăn với bạn, Ubuntu là lựa chọn thích hợp hơn.
Tích hợp đám mây
Từ khi ra Ubuntu One vào năm 2009, đám
mây đã đóng vai trò chính trong Ubuntu Linux, cho phép người dùng lưu
file trực tuyến và đồng bộ chúng giữa máy tính và thiết bị di động, cũng
như liền mạch audio và nhạc từ đám mây lên thiết bị di động.
Ubuntu One tương thích với Windows, OS
X, iOS, và Android, cũng như trên Ubuntu. Người dùng Ubuntu Linux có 5GB
lưu trữ Ubuntu One miễn phí, thêm 20GB sẽ có giá 30 USD/năm. Ubuntu
12.10 cũng tích hợp các ứng dụng web và tìm kiếm trực tuyến trong Unity
để mang lại trải nghiệm liền mạch hơn.
Với Windows 8, đám mây cũng đã có trong
nền tảng của Microsoft. Về lưu trữ, Microsoft SkyDrive cho người dùng
7GB miễn phí. Nếu cần, bạn sẽ phải trả 10 USD cho 20GB, 25USD cho 50GB
hoặc 50 USD cho 100GB hàng năm.
Lưu trữ không phải là lợi ích duy nhất
của đám mây. Dịch vụ đăng nhập Microsoft Account mới (trước là Live ID)
cho phép bạn chỉ dùng một username và password để thiết lập các ưu tiên
trong tất cả các phần cứng và dịch vụ Windows mà bạn làm việc. Về điểm
này, Ubuntu không cạnh tranh được với Windows.
Bảo mật
Mặc dù các ứng dụng Windows RT chạy
trong môi trường hộp cát (sandbox) để được bảo mật tốt hơn, nhưng ứng
dụng Windows 8 Pro lại không như thế. Thay vào đó, các nhà phát triển
phần mềm thứ ba lại tự bổ sung các biện pháp bảo mật cho ứng dụng của
họ. Windows 8 và Ubuntu Linux đều có bức tường lửa riêng, cũng như có
lựa chọn mã hoá toàn bộ đĩa.
Mặc dù Windows 8 Pro cải thiện hơn về
bảo mật so với Windows 7, hệ điều hành mới vẫn bị kêu nhiều về vấn đề
bảo mật. Để xoa dịu, Microsoft đã cùng với đối tác tạo ra Secure Boot.
Như vậy, Windows 8 hiện đã cung cấp hỗ trợ Secure Boot trên hệ thống
OEM, còn Ubuntu 12.10 cung cấp loạt tính năng bảo mật tiên tiến như hỗ
trợ cài đặt với hệ thống Secure Boot. Ngoài ra, Ubuntu Linux còn cài đặt
sẵn Linux Security Modules (LSM), và còn có một số biện pháp bảo mật
tiên tiến khác.
Các công cụ quản trị
Windows có Active Directory, dùng các
máy chủ Active Directory dành riêng. Ubuntu cũng có Active Directory,
người dùng Ubuntu Linux có thể tham gia vào một Active Directory Domain
sử dụng phần mềm thứ ba như Likewise Open hoặc Centrify.
Cung cấp một bảng điều khiển dựa trên trình duyệt web, công cụ quản trị Landscape của Ubuntu có thể thực hiện hầu hết các nhiệm vụ Windows Active Directory
Canonical còn có Landscape, một công cụ
quản trị dành cho doanh nghiệp và có thể thực hiện hầu hết các nhiệm vụ
Windows Active Directory. Landscape là một panel điều kiện dựa trên
trình duyệt, dễ sử dụng, qua đó bạn có thể kiểm soát máy tính, máy chủ
và đám mây.
Hỗ trợ VPN
Những người dùng cần hỗ trợ mạng riêng
ảo sẽ thấy nó trong cả Windows 8 và Ubuntu 12.10. Ở Ubuntu, tiện ích
cung cấp là OpenVPN, sử dụng một giao thức bảo mật tuỳ chỉnh dựa trên
SSL/TLS. Cả hai hệ điều hành đều hỗ trỡ các giao thức khác nhau, nhưng
tuỳ thuộc vào từng nhu cầu cụ thể.
Hỗ trợ người dùng
Microsoft hỗ trợ người dùng Windows 8
Pro qua dịch vụ thuê bao TechNet với giá khởi điểm là 149 USD/năm.
Canonical cung cấp các thoả thuận dịch vụ Ubuntu Advantage với giá khởi
điểm khoảng 80 USD/năm cho cấp độ desktop chuẩn.
Giá cả
Ubuntu Linux miễn phí, còn Windows 8 đương nhiên phải mất tiền.
Theo XHTT
0 nhận xét:
Đăng nhận xét